Groene daken

Regenwater kan het dak op

Langzaam maar zeker beginnen we te merken wat de gevolgen van klimaatverandering kunnen zijn. Zo hebben we in ons land vaker dan vroeger te maken met lange periodes van droogte. En áls het dan gaat regenen, komt er soms extreem veel water naar beneden. Zoveel dat er overlast ontstaat, van ondergelopen kelders tot straten die onder water staan en zelfs complete overstromingen. Als we ervoor zorgen dat onze directe omgeving het regenwater wat langer vasthoudt, kunnen we de gevolgen van hoosbuien enigszins beperken. Dat kunnen we bijvoorbeeld doen door onze tuinen anders in te richten: minder tegels, meer groen. Maar ook op het dak kunnen we de natuur meer ruimte geven.

Wat is een groen dak?

Een groen dak is een dak waarop kruiden, gras of andere planten de mogelijkheid krijgen om te groeien. Een groen dak wordt ook wel vegetatiedak genoemd. Meestal bestaat een groen dak uit een aantal lagen. Van onder naar boven:

• Een waterdichte beschermlaag zorgt ervoor dat de wortels de dakbedekking niet beschadigen.
• Op de beschermlaag komt een raster van kunststof of een laag kleikorrels; deze drainagelaag zorgt voor het gelijkmatig afvoeren van het regenwater.
• Daarop ligt een filterdoek, om te voorkomen dat de drainagelaag verstopt raakt.
• De substraatlaag vormt de voedingsbodem van de planten. Het is deze laag die het regenwater een tijd vasthoudt en geleidelijk naar de drainagelaag laat zakken. Voor sedum is de substraatlaag zo’n 15 cm dik. Wilt u andere planten op uw groene dak, dan is de laag meestal dikker (en zwaarder).
• De bovenste laag bestaat uit de vegetatie zelf: sedum, gras, kruiden of andere planten.

Sedum of andere planten voor een groen dak

Sedum is de meest voorkomende begroeiing op groene daken. Sedum is een vetplant die veel vocht vasthoudt en bestand is tegen bijna alle weersomstandigheden. Zon, schaduw, vocht, droogte, kou, warmte; sedum overleeft het allemaal. En de plantjes bloeien nog ook! Kortom: de ideale plantensoort voor een begroeid dak, waar u vervolgens geen omkijken meer naar heeft. Toch is er op een dak ook andere begroeiing mogelijk. Zo zijn er daken waarop bepaalde kruiden en bloemen worden aangeplant, vaak om insecten en andere diersoorten aan te trekken. Op die manier kan een groen dak een impuls zijn voor de biodiversiteit.

Het aanleggen van een groen dak is net even iets anders dan gewoon tuinieren. Heeft u plannen voor een vegetatiedak, dan is het in ieder geval verstandig om vooraf advies te vragen aan een gespecialiseerd bedrijf. Bij dat advies hoort in ieder geval een zorgvuldige inspectie van de constructie van uw dak. De planten vormen samen met de ‘mat’ waarin ze wortelen een behoorlijk gewicht. En juist omdat het groene dak bedoeld is om vocht vast te houden, wordt het hele pakket na een regenbui nóg een stuk zwaarder. In de praktijk kan het gewicht oplopen tot enkele honderden kilo’s per vierkante meter. Uw dak moet daar wel op berekend zijn. Bovendien moet de dakbedekking in goede staat verkeren. In de praktijk zien we groene daken daarom meestal op relatief nieuwe gebouwen. Daken met dakpannen zijn niet geschikt voor begroeiing. Hetzelfde geldt voor zinken daken. Ook op daken met golfplaten is begroeiing meestal niet mogelijk.

Begroeiing op een plat dak en op een schuin dak

Een plat dak dat niet helemaal in de schaduw ligt is het meest geschikt voor begroeiing. Op een plat dak kan de begroeide laag het regenwater het beste (en het langste) vasthouden. Ook veel schuine daken zijn geschikt als groen dak. Het is dan wel belangrijk om goed te letten op de ligging ten opzichte van de zon. Heeft het dak een hellinghoek van meer dan 15°, dan zijn er maatregelen nodig om te voorkomen dat de begroeiing naar beneden schuift. Heeft u een schuin pannendak en wilt u daar een groen dak van maken, dan zou u de pannen eventueel kunnen vervangen door speciale ‘groendakpannen’. Die zijn al bij plaatsing voorzien van sedum-begroeiing.

Onderhoud van een vegetatiedak

Een groen dak met verschillende soorten planten vraagt in het algemeen om wat meer onderhoud dan een sedum-dak. Wat voor groen dak u ook heeft, het is in ieder geval verstandig om minstens één keer per jaar de afvoer te controleren en vrij te maken.

Een begroeid dak is iets anders dan een geïsoleerd dak

Een groen dak draagt bij aan de duurzaamheid van de leefomgeving. Maar dat betekent niet dat een woning met een begroeid dak energiezuiniger is. De planten op het dak zorgen er niet voor dat het huis de warmte beter vasthoudt. Wilt u minder energie verbruiken voor het verwarmen van uw huis, dan is het dus verstandig om ook een groen dak aan de binnenkant te (laten) isoleren.

Groen dak met zonnepanelen

Een begroeid dak vormt een prima combinatie met zonnepanelen. Op warme dagen neemt de opbrengst van zonnepanelen namelijk iets af, door de (te) hoge temperaturen. Een groen dak dempt dat effect, omdat planten ervoor zorgen dat de temperatuur op een dak lager is dan wanneer er niets groeit.  

Kosten

De kosten van een groen dak zijn uiteraard afhankelijk van het type dak, de begroeiing en de leverancier die u kiest. In 2022 kostte een groen dak € 50,- tot € 100,- per vierkante meter. (Bron: MilieuCentraal.)

Subsidie

Gemeenten en waterschappen zoeken naar mogelijkheden om de wateroverlast bij extreme buien binnen de perken te houden. Groene daken kunnen daarbij helpen en daarom is het in verschillende gemeenten mogelijk om subsidie aan te vragen voor de aanleg van een groen dak. Overweegt u een groen dak, dan is het zeker de moeite waard om te informeren naar de subsidieregelingen in uw woonplaats. Met de groenesubsidiewijzer van MilieuCentraal kunt u checken voor welke milieuvriendelijke maatregelen uw gemeente subsidie verstrekt.

Feenstra levert geen groene daken

Via onze nieuwsbrieven én op Zorgeloos Wonen geven we u graag veelzijdige en eerlijke informatie. In onze artikelen besteden we aandacht aan allerlei aspecten van duurzaam wonen. Vaak hebben die artikelen een directe relatie met onze diensten en producten, maar niet altijd. Er zijn onderwerpen die wél met een duurzaam huis te maken hebben, maar niet met onze dagelijkse werkzaamheden. Groene daken is zo’n onderwerp. Dus, om misverstanden te voorkomen: Feenstra levert géén groene daken.