Variatie in ventilatie
Frisse lucht in allerlei vormen
Isoleren is een belangrijk instrument in het duurzamer maken van uw woning. Maar hoe beter uw woning in staat is de warmte vast te houden, des te groter wordt de noodzaak om óók te ventileren. Want een goede kwaliteit van de lucht in uw woning is van essentieel belang voor de gezondheid van u en uw huisgenoten. Welke vormen van ventilatie zijn er eigenlijk? En hoe kunt u de ventilatie in uw woning verbeteren?
Ventileren begon met gaten en kieren
Zolang we in huizen wonen, zijn we -bewust en onbewust- bezig met ventileren. Eeuwenlang kwam er door gaten, kieren en scheuren in onze woningen voldoende frisse lucht naar binnen. Vaak méér dan we eigenlijk wilden, want met al die tochtgaten kon het behoorlijk koud worden in huis. In de loop van de negentiende en twintigste eeuw slaagden we er langzaam maar zeker in om de warmte in onze huizen wat beter vast te houden. Daardoor nam ook de behoefte aan gezonde, verse lucht toe. Aanvankelijk lieten we die lucht vooral naar binnen door ramen en deuren te openen. Later werden er andere manieren van natuurlijke ventilatie bedacht zonder meteen álles open te zetten; bijvoorbeeld door huizen te voorzien van kleine klapramen of ventilatieroosters.
Mechanische ventilatie
Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw worden de meeste nieuwbouwwoningen voorzien van mechanische ventilatie. Bij dat systeem voert een centrale ventilatiebox de gebruikte lucht via ventilatiekanalen af uit de verschillende kamers. Frisse lucht komt naar binnen met behulp van ventilatieroosters in de deur- en raamkozijnen. Mechanische ventilatie zorgt voor een flinke verbetering van de luchtkwaliteit, maar heeft wel een effect op het energieverbruik. In de winter ontsnapt een deel van de warmte via de ventilatieroosters naar buiten. Daardoor is er meer energie nodig om het in huis warm te houden.
Balansventilatie
De warmteterugwin-installatie (wtw) lost dat probleem van het warmteverlies grotendeels op. Net als bij de mechanische ventilatie, voert ook de wtw de oude, vervuilde lucht af via ventilatiekanalen. De frisse lucht wordt niet aangevoerd via ventilatieroosters, maar in ieder vertrek aangevoerd via een apart kanaal. De warmte van de afgevoerde lucht wordt met behulp van een warmtewisselaar overgedragen aan de lucht die van buiten wordt aangevoerd. Aangezien de verse lucht dus eerst wordt opgewarmd en pas daarna de woning ingeblazen, is het verlies aan warmte veel kleiner dan bij mechanische ventilatie. Dat levert een aanzienlijke energiebesparing op. Omdat de wtw net zoveel lucht afvoert als aanvoert, noemen we dit systeem ook wel balansventilatie.
CO₂-gestuurde ventilatie
Een wtw-installatie kan de lucht in huis voortdurend verversen, maar er zijn ook systemen die dat op een slimmere (en dus efficiëntere) manier doen. Bij zo’n systeem meten één of meer sensoren voortdurend het CO₂-gehalte in de woning. Zodra de hoeveelheid CO₂ binnenshuis te hoog is, wordt het ventilatiesysteem ingeschakeld, totdat de luchtkwaliteit weer op het gewenste niveau is.
Wtw in een bestaande woning
Balansventilatie is een véél efficiënter ventilatiesysteem dan mechanische ventilatie. In de nieuwbouw is de wtw dan ook inmiddels de nieuwe standaard. Balansventilatie aanbrengen in bestaande woningen is niet onmogelijk, maar in de praktijk gebeurt het vooralsnog vooral in combinatie met een verbouwing of renovatie. In sommige situaties is het mogelijk decentrale balansventilatie aan te brengen. Dat is een wtw-unit die in één kamer wordt geïnstalleerd en een doorvoer naar buiten heeft voor de inkomende en afgezogen lucht.
Ventilatiewarmtepomp
Een ander alternatief is de ventilatiewarmtepomp. Dit is een kleine warmtepomp die kan worden geïnstalleerd in woningen met mechanische ventilatie. De ventilatiewarmtepomp komt in de plaats van de ventilatiebox. Het apparaat haalt energie uit de afgezogen lucht en gebruikt die energie voor het verwarmen van de woning. In de meeste gevallen werkt een ventilatiewarmtepomp in combinatie met een cv-ketel.
Subsidie voor ventilatie
De overheid betaalt mee aan allerlei vormen van verduurzaming. Wilt u uw woning energiezuiniger maken, dan heeft u diverse mogelijkheden om subsidie aan te vragen. Tot nu toe was er nog geen subsidie voor ventilatiemaatregelen, maar er zijn plannen om daar met ingang van 2026 verandering in te brengen. Het zou dan gaan om een subsidie op energiebesparende wtw-installaties, maar of die er inderdaad komt, is afhankelijk van de ontwikkelingen in politiek Den Haag. Zodra er meer bekend is, vindt u de actuele informatie op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Overigens geldt voor de ventilatiewarmtepomp al wel een subsidieregeling.
Poll