15 Vragen over airconditioning in huis
Wie kan er nog zonder airco?
Omdat de zomers in Nederland steeds warmer worden, is de behoefte aan verkoeling in huis groter dan ooit. De oplossing ligt voor de hand: in iedere woning een airco. Maar is dat wel zo ideaal? In dit artikel gaan we uitgebreid in op de voordelen en nadelen van airconditioning. Vijftien vragen over de airco, om u voor te bereiden op de volgende warme zomer.
1. Hoe werkt een airco?
Een airco verplaatst warmte van binnen naar buiten. Het binnendeel van het systeem zuigt warme lucht uit het vertrek aan, koelt de lucht af en blaast de gekoelde lucht weer de ruimte in. De warmte wordt in het binnendeel afgegeven aan een warmtewisselaar, die onderdeel is van het koudecircuit van het systeem. De warmtewisselaar is met leidingen verbonden aan het buitendeel van de airco. Daar wordt de warmte aan de buitenlucht afgegeven. Een warmtepomp werkt volgens hetzelfde principe, maar die haalt de warmte juist uit de buitenlucht (of uit de bodem). Vervolgens wordt die warmte in huis op het juiste temperatuurniveau afgegeven. Hetzelfde systeem dus, maar in omgekeerde richting. Zowel airco als warmtepomp werken op basis van een thermodynamisch proces. Wilt u precies weten hoe dat in elkaar zit, lees dan het kader bij dit artikel.
2. Kunt u met een airco ook verwarmen?
Zoals gezegd: de airco werkt volgens hetzelfde principe als de warmtepomp. De meeste moderne airconditioning-systemen kunnen daardoor niet alleen zorgen voor verkoeling in de zomer, maar ook voor verwarming in de winter. Wanneer u maar één kamer in huis gebruikt, kan een vaste airco zelfs een efficiënte manier zijn om die kamer te verwarmen. De cv-ketel hoeft dan niet aan, zodat u geen gas verbruikt.
3. Is een airco een energieslurper?
De afgelopen tientallen jaren zijn cv-ketels, koelkasten en andere apparaten steeds efficiënter geworden. De moderne types zijn veel zuiniger dan tien of twintig jaar geleden, terwijl het rendement hoger is. Voor de airconditioning geldt hetzelfde. Airco’s van de nieuwste generatie verbruiken veel minder elektriciteit dan oudere modellen. Daar komt bij dat u een airco natuurlijk laat installeren met een duidelijk doel, net als een vaatwasser of een televisie. Dat neemt niet weg dat u het effect van een airco zult terugzien op uw energierekening. Als een split airco voor één kamer 200 uren per jaar draait, verbruikt het apparaat zo’n 150 kWh. Op jaarbasis is dat te overzien. Om u een idee te geven: de stroomproductie van één zonnepaneel is per jaar al aanzienlijk hoger. Maar uiteraard zijn er ook andere, simpele manieren om het op warme dagen toch iets koeler te hebben in huis.
4. Duurzaam wonen met een airco – kan dat wel?
Voor airconditioning is energie nodig, die u zonder airco niet zou verbruiken. Het elektriciteitsverbruik van een airco is (veel) hoger dan bijvoorbeeld een ventilator. Maar in combinatie met zonnepanelen kan het effect op uw energierekening meevallen. De behoefte aan koelte in huis is het grootst op warme, zonnige dagen. Dat zijn óók de momenten waarop u met zonnepanelen veel energie opwekt. Op zulke dagen is het dus mogelijk om de airco grotendeels te laten draaien op duurzame energie.
5. Is een airco gezond?
Een airco onttrekt warmte aan de lucht in huis en brengt dezelfde lucht afgekoeld weer terug. Een airco zorgt dus niet voor (meer) frisse lucht in huis, al zijn de meeste airco’s wel voorzien van een filter die de lucht schoon houdt. Als u de airco aanzet, is het dus belangrijk dat u óók blijft ventileren. Houd de ventilatieroosters open en schakel de mechanische ventilatie of de warmte-terugwininstallatie niet uit. Met name ouderen kunnen op warme dagen veel last hebben van de hitte. Voor hen kan een airco in de zomer wel degelijk bijdragen aan een gezonder binnenklimaat.
6. Is een airco goed voor uw humeur?
Thuiswerkers weten dat een warm huis niet bevorderlijk is voor de productiviteit. In dat opzicht kan een airco zeker een positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit van uw werk én aan de sfeer in huis. Een airco heeft misschien niet direct een gunstig effect op uw gezondheid, maar waarschijnlijk wel op uw humeur.
7. Heeft iedere airco een binnenunit én een buitenunit?
Vaste airco’s bestaan altijd uit twee delen: een binnenunit, die de koele lucht de kamer in blaast en een buitenunit die de warmte afstaat aan de buitenlucht. De twee units zijn met elkaar verbonden via leidingen waar koudemiddel doorheen stroomt. Dit type airco heet ook een ‘split airco’. De mobiele airco, die op een heel andere manier werkt, bestaat uit slechts één unit.
8. Een mobiele airco, een handige oplossing?
Mobiele airco’s zijn de laatste jaren razend populair. Het zijn verplaatsbare apparaten die de warmte afvoeren via een brede slang. Voor de afvoerslang moet altijd een raam of deur openblijven. Dat is meteen één van de grote nadelen van de mobiele airco. Door dat raam of die deur komt namelijk weer warme lucht naar binnen. Mobiele airco’s hebben ook andere minpunten. Vaak maken ze meer geluid en verbruiken ze aanzienlijk meer energie dan een vaste airco. Bovendien heeft een mobiele airco juist op de warmste dagen veel moeite om de temperatuur in een kamer merkbaar omlaag te krijgen.
9. Is het koudemiddel van een airco slecht voor het milieu?
Voor het koudemiddel in een airco worden meestal fluorkoolwaterstoffen (hfk’s) gebruikt. Dat zijn broeikasgassen die sterk bijdragen aan de klimaatverandering. Zolang de gassen in het systeem zitten, zijn ze niet schadelijk, maar wanneer leidingen of aansluitingen beschadigd raken, kunnen ze vrijkomen. Het is daarom belangrijk dat een airco-systeem regelmatig en deskundig wordt onderhouden. Laat u de airco helemaal verwijderen, dan moet dat gebeuren door een gecertificeerd installateur. De meeste nieuwe airco-systemen gebruiken inmiddels een koudemiddel (R32) met een minder grote impact op het klimaat. Inmiddels zijn er internationale overeenkomsten, waardoor de hfk’s de komende jaren uit alle apparaten moeten verdwijnen. Mede daarom wordt er hard gewerkt aan de ontwikkeling van airco’s met een volledig natuurlijk koudemiddel.
10. Wat zijn de kosten van een airco?
Een mobiele airco is al te koop vanaf ongeveer € 300,-. De prijs voor een vaste airco voor één kamer in uw huis begint bij zo’n € 1.500,-, inclusief de installatie. De prijs is sterk afhankelijk van de grootte van de ruimte die u wilt koelen en dus van de capaciteit waar u voor kiest. Daarnaast zijn er veel verschillende designs. Ook kunt u kiezen voor een eenvoudige bediening of voor een systeem dat u met behulp van een app kunt aansturen. Het is verstandig om bij de installatie van een airco ook een onderhoudscontract af te sluiten. Zo’n contract brengt uiteraard extra kosten met zich mee.
11. Maakt een airco veel geluid?
Een moderne vaste airco (split airco) is binnenshuis fluisterstil, zeker als u het apparaat in de laagste stand zet. De buitenunit maakt wat meer geluid. Voor uzelf en voor uw buren is het daarom belangrijk dat u er een geschikte plek voor vindt. Een goede installateur kan u daarover adviseren. Sinds 1 april 2021 gelden nieuwe geluidsnormen voor warmtepompen en airco’s. Het bedrijf dat uw airco plaatst zal u adviseren over een plek waar het buitendeel kan werken binnen de wettelijke geluidseisen. Als eigenaar van de installatie bent u er uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor dat uw airco aan de wettelijke eisen voldoet.
12. Kunt u zelf een airco installeren?
Een vaste airconditioning bevat koudemiddelen. Om daarmee te mogen werken, moet een installateur de juiste kennis in huis hebben én gecertificeerd zijn. Hoe handig u ook bent, het installeren van een airco zult u dus aan een erkende vakman of vakvrouw moeten overlaten.
13. Is er voor een airco een extra groep nodig in de meterkast?
Een airco vormt een flinke extra belasting voor uw elektriciteitsaansluiting. In de meeste gevallen zal de airco-installateur daarom een extra groep maken in de meterkast.
14. Waar moet u op letten als u een airco koopt?
Neem voor de aanschaf van een airco altijd contact op met een deskundige installateur die gecertificeerd is voor het werken met koudemiddelen. Laat u goed adviseren over het type en de capaciteit die u in uw huis nodig heeft. Wilt u een systeem dat zo weinig mogelijk gevolgen heeft voor het klimaat, let dan vooral op twee kenmerken:
- Een zo gunstig mogelijk Energielabel, liefst A++
- Koudemiddel R32 (er zijn nog airco’s verkrijgbaar met koudemiddel R410a en R407c; dat zijn broeikasgassen die -bijvoorbeeld bij lekkage- veel meer klimaatschade veroorzaken)
15. Installeert Feenstra airco’s?
Bij Feenstra kunt u sinds kort airco's bestellen. Omdat we verschillende airco's aanbieden helpen we u graag met het vinden van de juiste airconditioning.
Airconditioning verovert de wereld
De behoefte aan verkoeling op warme dagen is niet iets van de laatste jaren. De oude Egyptenaren, Perzen en Romeinen bedachten al manieren om de zomerse hitte uit hun huizen te verdrijven. Zij deden dat bijvoorbeeld door vochtig riet voor de raamopeningen te hangen of door slimme waterleidingen te installeren die de muren moesten afkoelen. De airconditioning zoals we die nu kennen werd in 1902 uitgevonden door de Amerikaanse ingenieur Willis Carrier. Ruim twintig jaar later opende in New York de eerste bioscoopzaal met airco zijn deuren - de ‘filmliefhebbers’ stroomden massaal toe. In de jaren zestig van de vorige eeuw lieten steeds meer Amerikanen airconditioning in hun woning installeren. In Europa wint de airco vooral de laatste twintig jaar snel aan populariteit. Maar nergens groeit de vraag naar koele kantoren en woningen zo snel als in Azië. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) is in India het energieverbruik van airco’s al vijftien keer zo groot als in 1990 en in China zelfs 68 keer zo groot. In de Indiase hoofdstad New Delhi wordt in de zomer de stroomvoorziening regelmatig een paar uur uitgeschakeld, omdat het elektriciteitsnet de vraag niet aankan. In Singapore is inmiddels de helft van alle energie nodig voor koeling. Zo ver zal het in Nederland voorlopig niet komen, maar ook hier verbruiken we steeds meer stroom om in de zomermaanden de temperatuur onder controle te houden. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland verwacht dat in 2050 zo’n 6% van onze elektriciteit bestemd zal zijn voor koeling.
Het thermodynamische kringproces: het is maar hoe u het bekijkt
Zowel de airconditioning als de warmtepomp werkt op basis van een thermodynamisch kringproces. Warmte stroomt altijd van waar de temperatuur hoog is naar een omgeving waar de temperatuur lager is. Laat u een warme kop koffie een tijdje staan, dan koelt de koffie af. De omgeving heeft de koffie afgekoeld, maar andersom is ook waar: de koffie heeft de omgeving verwarmd. Het is maar hoe u het bekijkt.
Binnen een thermodynamisch proces wordt warmte verplaatst. Daar is energie voor nodig; meestal is dit de energie om een compressor aan te drijven. Daarnaast zijn voor dit proces de eigenschappen nodig van een speciale vloeistof, het koudemiddel. Die vloeistof verdampt (en wordt dus een gas) bij een lage druk en op een lage temperatuur, doordat warmte uit de omgeving wordt opgenomen. Wordt de druk hoger (door compressie), dan stijgt de temperatuur van het koudemiddel. Het koudemiddel kan dan warmte afgeven op een hoger temperatuurniveau en zal daardoor weer condenseren (vloeibaar worden).
Stoffen die een faseverandering ondergaan, slaan veel energie op. Met een faseverandering bedoelen we de overgang van vast naar vloeibaar of van vloeibaar naar gasvormig (en omgekeerd). De stoffen slaan méér energie op dan er nodig is om de stof in temperatuur te laten stijgen. Om 1 kg water 1 graad Celsius in temperatuur te laten stijgen is 4,2 kJ energie nodig. Om dezelfde hoeveelheid water bij een temperatuur van 100 graden Celsius te laten overgaan in damp, is 2257 kJ nodig: dat is meer dan 500 keer zoveel! Warmtepompen maken gebruik van de faseverandering van het koudemiddel. Binnen de thermodynamische cyclus onttrekken ze veel warmte aan de omgeving om die vervolgens op een hoger temperatuurniveau te kunnen afgeven in een ruimte waar die warmte nodig is.
In een airconditioning stroomt warme lucht uit de ruimte door de verdamper in de binnenunit. Het koudemiddel, dat een lagere temperatuur heeft, stroomt ook door de verdamper. De warmte uit de lucht laat het vloeibare koudemiddel in de unit verdampen. De lucht zelf koelt daardoor af. De binnenunit verspreidt deze afgekoelde lucht via een ventilator weer in de ruimte. Het verdampte koudemiddel (met daarin de warmte uit de woning) is nu een gas geworden. De compressor in de buitenunit zuigt dat gas aan en verhoogt de druk op het gas. Het gas wordt daardoor warmer. De temperatuur van het gas wordt hoger dan de buitenluchttemperatuur. Een warmtewisselaar (een condensor) in het buitendeel draagt de warmte over aan de buitenlucht. Hierdoor condenseert het gas: het wordt weer een vloeistof. De vloeistof stroomt door het koudemiddelcircuit naar een expansieventiel. Dit ventiel zorgt ervoor dat de druk weer afneemt. De vloeistof koelt daardoor verder af en stroomt terug naar de verdamper in het binnendeel. Het hele proces begint vervolgens opnieuw. De airco doet dus niets anders dan de warmte verplaatsen van binnen naar buiten. Of de koude van buiten naar binnen. Het is maar hoe u het bekijkt.
Poll