Nederlanders willen investeren in verduurzaming
Nationale Monitor Energietransitie 2022: we maken ons méér zorgen over het klimaat én we zijn bereid te betalen voor het verduurzamen van de eigen woning.
Steeds meer mensen voelen de urgentie om iets te doen aan het klimaatprobleem. En dat niet alleen, de Nederlanders zijn ook in toenemende mate bereid om te investeren in hun eigen, duurzame huis. De Nationale Monitor Energietransitie 2022 laat opnieuw zien dat we van de overheid maatregelen en initiatieven verwachten. Tegelijkertijd neemt het vertrouwen in die overheid af. Het is een greep uit de belangrijkste uitkomsten van de Nationale Monitor Energietransitie 2022.
Bij Feenstra willen we graag weten hoe Nederland tegen de energietransitie aankijkt. Maakt u zich méér zorgen dan voorheen? Maakt u nieuwe plannen? Stelt u uw verwachtingen bij? Om daar een beeld van te krijgen, voeren we ieder jaar samen met MWM2 een grootschalig onderzoek uit: de Nationale Monitor Energietransitie (NME). In januari van dit jaar deed een representatieve groep Nederlanders mee aan de NME van 2022.
Er moet écht iets gebeuren
De groep Nederlanders die zich zorgen maakt over de verandering van het klimaat is in het afgelopen jaar gegroeid. In 2021 gaf 72% van de ondervraagden aan dat ze zich ‘veel’ of een beetje zorgen maakten. Dit jaar is dat maar liefst 78%. Ook vinden meer mensen dat het tijd is om actie te ondernemen; vorig jaar vond 69% dat enigszins of zeer urgent, dit jaar 75%. Het lijkt erop dat een (klein) deel van de mensen het afgelopen jaar ook daadwerkelijk tot actie is overgegaan. In 2021 vond nog 62% van de Nederlanders dat hun huis niet (helemaal) klaar was voor een duurzame energievoorziening, nu is dat 58%. De groep die bewust bezig is met duurzame oplossingen in huis, nam dan ook toe, van 38% naar 44%.
Vertrouwen in de overheid
Rijksoverheid en gemeenten zijn de meest aangewezen partijen om met initiatieven te komen voor het verduurzamen van woningen. Dat was vorig jaar zo en dit jaar opnieuw. En óók net als vorig jaar is er weinig vertrouwen in de deskundigheid van die overheid. In de installatie- en onderhoudsbedrijven en de energiebedrijven hebben de deelnemers aan het onderzoek beduidend meer vertrouwen. Er is ook weinig vertrouwen dat het nieuwe kabinet voldoende aandacht gaat besteden aan de opwarming van de aarde, al nam dat vertrouwen wel (iets) toe ten opzichte van vorig jaar. Vóór 2022 had iedere Nederlandse gemeente een Transitievisie Warmte klaar moeten hebben. Als dat al gelukt is, hebben de gemeenten het goed geheim weten te houden; slechts één op de tien respondenten zegt iets van de gemeente te hebben gehoord.
Zelf investeren in duurzaamheid? Ja!
Onduidelijkheid over de plannen van de gemeente heeft gevolgen voor de bereidheid om zelf geld uit te trekken voor een duurzame woning. Als reden om (nog) geen maatregelen te nemen wordt dit jaar vaker genoemd: ‘Ik wacht de plannen van de gemeente af.’ Ondanks die aarzeling groeide de groep Nederlanders die bereid is zelf te investeren in een duurzamere woning, van 72% naar 79%. Onder jongeren ligt het percentage dit jaar zelfs nog iets hoger (84%). De stijgende energieprijzen zijn een belangrijke drijfveer, daar maakt bijna niemand een geheim van.
Twijfels over alternatieven voor aardgas
Hoe onze energievoorziening er in 2050 uitziet, weet niemand. Die onzekerheid komt ook naar voren in de Nationale Monitor Energietransitie. Ruim de helft van de Nederlanders denkt dat we over dertig jaar nog steeds aardgas zullen gebruiken. Over de alternatieven zijn de meningen sterk verdeeld. Van zon, wind en warmtepompen wordt heel wat verwacht. Vooral tegenover zonnepanelen staan de meeste Nederlanders ronduit positief en ook wind en warmtepompen mogen op vrij veel sympathie rekenen. Opvallend is de manier waarop we naar kernenergie kijken. Vorig jaar zag 34% van de mensen kernenergie als mogelijke vervanger voor aardgas en stond 26% positief tegenover kernenergie. Dit jaar beschouwt 48% kernenergie als alternatief en denkt 33% er positief over.
Wat een hybride warmtepomp is? Ehh…
Een ruime meerderheid van de Nederlanders denkt dat aardgas als energiebron in de toekomst (veel) minder belangrijk zal zijn. Over alternatieve manieren om het huis te verwarmen is nog veel verdeeldheid - en opvallend genoeg ook veel onwetendheid. Zo heeft meer dan de helft van de mensen wel van de hybride warmtepomp gehoord, maar uitleggen wat zo’n warmtepomp precies doet, is een probleem. En wat misschien nog ernstiger is: opvallend veel Nederlanders onderschatten de investering die nodig is voor een hybride warmtepomp.
Elektrisch koken wordt al heel gewoon
Voor het verwarmen van ons huis is aardgas nog de standaard, maar bij het koken is dat aan het veranderen. In 36% van de woningen die nog een cv-ketel op aardgas hebben, koken de bewoners inmiddels elektrisch. In koopwoningen is dat zelfs al 42%.
Kleine en grote energiezuinige acties in huis
De Nationale Monitor Energietransitie heeft ook gevraagd naar energiezuinige maatregelen die bewoners al hebben genomen of van plan zijn te nemen. Met stip op één: de thermostaat iets lager zetten. Daarna volgt de aanschaf van energiezuinige apparatuur, zoals wasmachines en koelkasten. Ook populair zijn het monitoren van het verbruik, het isoleren van de woning en het installeren van zonnepanelen. Opvallend vaak werd het waterzijdig inregelen van de cv-installatie genoemd.
Jaarlijks onderzoek
Sinds 2018 laat Feenstra jaarlijks een onderzoek uitvoeren onder een representatieve groep Nederlanders. De Nationale Monitor Energietransitie geeft een beeld van de manier waarop Nederlanders de ontwikkelingen bekijken die te maken hebben met duurzaam wonen. De Nationale Monitor Energietransitie is in 2022 voor de vijfde keer uitgevoerd.
Poll