De voordelen en nadelen van kernenergie
Kernenergie: ja of nee?
Willen we de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen flink terugdringen, dan hebben we duurzame energiebronnen nodig. Zonnepanelen en windmolens zijn al een vertrouwd beeld geworden, steeds meer huizen hebben een warmtepomp en ook waterstof lijkt een belangrijke rol te gaan spelen. Er is één schone, klimaatneutrale techniek die opvallend weinig aandacht krijgt: kernenergie. Overal in Europa staan kerncentrales die al tientallen jaren elektriciteit leveren. Dag in dag uit. Tegelijkertijd is kernenergie altijd onderwerp van discussie. Maar zijn er nu echt zoveel bezwaren tegen in te brengen? Of laten we emoties en angst zwaarder wegen dan de feiten? Dit artikel geeft een overzicht van de voordelen en de nadelen van kernenergie.
Kernenergie: goed idee
Kernenergie levert vrijwel geen CO2-uitstoot op
In een kerncentrale ontstaat bij het opwekken van warmte voor het produceren van elektriciteit geen CO2. In dat opzicht is kernenergie dus veel klimaatvriendelijker dan aardgas, aardolie of steenkool. Maar het is niet zo dat kernenergie helemáál geen CO2-uitstoot oplevert. De bouw van een centrale en het vervoer van het uranium is (voorlopig) niet CO2-neutraal mogelijk. Overigens geldt dat ook voor de bouw van windmolens en het produceren en plaatsen van zonnepanelen.
Kernenergie is goedkoop
Het proces waarmee kernenergie wordt geproduceerd is op zichzelf betrekkelijk goedkoop. De kosten per kWh liggen op dit moment nog vele malen lager dan bij zonne-energie en windenergie. Ook de grondstof die nodig is voor een kerncentrale, uranium, is niet duur.
De voorraad uranium is groot
De hoeveelheid beschikbare zonne-energie en windenergie is onbeperkt. Dat geldt voor kernenergie niet. Uranium is een natuurlijke grondstof en ook die is een keer op. Maar dat is geen probleem voor de korte termijn, want de hoeveelheid uranium op aarde is veel groter dan de olie- of gasvoorraden.
Kernenergie maakt ons minder afhankelijk
Fossiele brandstoffen als aardolie, aardgas en steenkool komen voor een belangrijk deel uit het buitenland. Dat betekent dat we afhankelijk zijn van de politieke en economische ontwikkelingen in andere landen. Door de oorlog in Oekraïne weten we inmiddels wat het betekent om afhankelijk te zijn van Russisch gas. Kernenergie kunnen we helemaal zelf produceren, zonder dat we rekening moeten houden met wat er in het buitenland gebeurt. Uranium is namelijk overal ter wereld te vinden, in de bodem en in het water.
De risico's zijn klein
In de kerncentrale van Tsjernobyl, in de toenmalige Sovjet-Unie, vonden in 1986 een explosie en een brand plaats. De gevolgen waren ernstig. Er vielen veel doden en een radioactieve wolk trok over grote delen van Europa. Sindsdien zijn de bouwvoorschriften en veiligheidsmaatregelen rond kerncentrales veel strenger geworden. Kerncentrales worden over het algemeen zo gebouwd dat ze bestand zijn tegen natuurrampen, zoals aardbevingen en overstromingen. Toch zijn ongelukken niet uitgesloten. In 2011 werd de kerncentrale in het Japanse Fukushima getroffen door een aardbeving en een tsunami. Naar aanleiding daarvan is bij alle Europese kerncentrales de veiligheid onder extreme omstandigheden getest. De centrale in Borssele heeft die test goed doorstaan. Omdat de gevolgen van fouten en ongelukken groot kunnen zijn, staan kerncentrales ook onder normale omstandigheden onder streng toezicht. In Nederland controleert de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming de procedures rond kernenergie, internationaal doet het Internationaal Atoomenergie Agentschap dat.
Kernenergie is betrouwbaar
Zon en wind zijn krachtige energiebronnen, maar ze leveren niet altijd wat we nodig hebben. Bovendien is het moeilijk om de energie van zon en wind op een rendabele manier op te slaan. De leveringsbetrouwbaarheid is bij een kerncentrale veel groter. De centrale kan voortdurend energie produceren. Dag en nacht, onder alle weersomstandigheden. Kernenergie is leverbaar wanneer er behoefte aan is. Ook als we erin slagen op de lange termijn het overgrote deel van onze energie te halen uit wind en zon, zouden kerncentrales een oplossing kunnen zijn voor het laatste, relatief kleine deel van de energievoorziening.
Kernenergie: niet doen!
Kerncentrales zijn duur
De bouw van een kerncentrale is een kostbare zaak. Daar komt bij dat de kerncentrale uiteindelijk ook weer een keer moet worden afgebroken en ook dat is veel duurder dan het slopen van een 'gewone' elektriciteitscentrale. Ook het veilig opslaan van het kernafval is een flinke kostenpost.
De gevolgen van een ongeluk zijn langdurig
Een ramp met een kerncentrale is niet te vergelijken met een ongeluk in een olieraffinaderij of een mijn. Dat komt vooral door de mogelijke nasleep van een eventuele kernramp. Radioactieve straling blijft honderden of zelfs duizenden jaren bestaan. Het is daardoor in theorie mogelijk dat de gevolgen van een groot ongeluk met een kerncentrale nog generaties lang doorwerken.
Kernenergie heeft ook andere risico's
De technologie die nodig is om kernenergie te produceren, is ook te gebruiken voor het maken van kernwapens. Het is niet uit te sluiten dat landen of groeperingen hun nucleaire kennis zullen misbruiken. Ook in oorlogssituaties kunnen kerncentrales voor extra gevaar zorgen. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft de zorgen over de veiligheid van kerncentrales opnieuw actueel gemaakt.
Kernafval is gevaarlijk
Na het splijten van uraniumatomen blijft splijtstof over. Een groot deel daarvan wordt hergebruikt in opwerkingsfabrieken. Voor het materiaal dat daarna overblijft, is geen nuttige toepassing. Het afval is hoogradioactief en dat betekent dat de straling gevaarlijk kan zijn voor het milieu en voor de gezondheid van mensen. Ook bij de sloop van een kerncentrale ontstaat kernafval, in de vorm van radioactief bouwmateriaal. Jarenlang hebben diverse landen hun kernafval, verpakt in vaten, in de oceaan gedumpt. Sinds 1982 gebeurt dat niet meer, maar wat er wel met het afval moet gebeuren, is nog niet duidelijk. Het kernafval wordt nu op verschillende plaatsen bewaard. Experts werken aan een definitieve oplossing voor het nucleaire afval, maar die is nog niet gevonden.
Kernenergie is geen oplossing voor de korte termijn
Volgens het Klimaatakkoord moeten we de CO2-uitstoot vóór 2030 al met 49% verlagen. Een keuze voor méér kernenergie kan daar geen bijdrage aan leveren, want de bouw van een nieuwe kerncentrale duurt minimaal tien jaar. Het huidige Klimaatakkoord is erop gericht in 2050 een CO2-neutrale energievoorziening te hebben. Bij het realiseren van die doelstelling zouden nieuwe kerncentrales wel een rol kunnen spelen.
Wat is kernenergie?
Wat gebeurt er in een kerncentrale?
De meeste stroom in Nederland wordt geproduceerd in elektriciteitscentrales. In zo'n centrale wordt water verhit. De stoom die daardoor ontstaat wordt via een turbine omgezet in elektriciteit. Dat gebeurt ook in een kerncentrale, maar hier bestaat de brandstof om het water te verwarmen niet uit gas, steenkool of olie. In plaats daarvan gebruikt de centrale uranium, een metaal dat van nature voorkomt in de bodem en in het water. Bij het splijten van de atoomkern van uranium komt een grote hoeveelheid energie vrij, waarmee het water in de centrale wordt verwarmd.
Hoe groot is het belang van kernenergie?
Wereldwijd zorgen kerncentrales voor ongeveer 2% van de totale energieproductie. In Nederland hebben we één kerncentrale, in Borssele. (De reactor in Petten produceert alleen medische isotopen en géén elektriciteit.) De centrale in Borssele produceert genoeg om ruim een miljoen huishoudens dagelijks van elektriciteit te voorzien. Wetenschappers en politici brengen kernenergie weer regelmatig onder de aandacht. Het kabinet zou op termijn twee nieuwe kerncentrales in ons land willen bouwen, maar concrete plannen zijn er nog niet. Nederland importeert ook elektriciteit uit het buitenland -onder meer uit Frankrijk- en een deel daarvan is geproduceerd in kerncentrales. Over het aandeel van kernenergie in onze totale energiebehoefte lopen de cijfers uiteen. De Rijksoverheid houdt het erop dat ongeveer 10% van de elektriciteit die we in Nederland gebruiken afkomstig is uit kerncentrales.
Plaats reactie
Reacties
De productie van elektriciteit m.b.v. een thermische centrale verwarmt de aarde van binnen uit: de energie komt uit de aardkorst, dus binnen de (isolerende) dampkring. Die energie zit opgesloten in een brandstof, die tijdens een proces in een meer bruikbare vorm wordt omgezet. Bij die omzetting wordt niet alle in de brandstof aanwezige energie omgezet in de vorm die we nodig hebben, in dit geval elektriciteit. Het rendement is lager dan 100%.
In een thermische centrale, onafhankelijk van de soort brandstof, wordt via stoom een machine aangedreven die de stroom produceert. Het maximale rendement dat met deze methode kan worden gehaald, bedraagt pakweg 52%.
Het rendement van zonnepanelen is weliswaar maar de helft daarvan, maar de energie die (wel of niet) wordt omgezet kwam toch al van buitenaf op onze aarde terecht. Deze vorm van omzetting warmt onze aarde niet extra op.
Wordt de zonne- of windenergie (wind wordt immers ook door de zon gevormd, van buitenaf dus) direct in waterstof én zuurstof omgezet, dan kunnen die beide gassen worden opgeslagen om later te worden verbrand. Als die warmte dán in een thermische centrale wordt gebruikt, warmt het proces de aarde weliswaar van binnen uit op, maar de oorspronkelijke warmte kwam van buitenaf. Er is zeker een verschil met fossiele brandstoffen: de energie die daarin opgeslagen is, kwam ons lang geleden toe. Met de opgeslagen waterstof is dat anders: de energie die we overdag opslaan als de zon schijnt, gebruiken we 's nachts als de zon weg is. We gebruiken waterstof én zuurstof als (kortstondige) buffer.
Het opslaan van zowel waterstof als zuurstof verlost ons meteen van een deel van het stikstofprobleem: bij de reactie tussen waterstof en lucht komen NOx vrij doordat lucht stikstof bevat; bij de reactie van waterstof en (zuivere) zuurstof ontstaat water(damp), waaruit de restenergie door condensatie als warmte kan worden opgeslagen. De overtolige elektriciteit overdag kan overgedragen worden naar een gesloten water/waterstof+zuurstof systeem.
In mijn ogen is een dergelijke toepassing van zonne- en windenergie wérkelijk duurzaam.
Kernenergie in de vorm van uraniumsplijting levert afval op dat 100.000 jaar gevaarlijk blijft. Sta daar eens even bij stil! 100.000 jaar. Stel dat we dat veilig willen opslaan en al die jaren bewaren en in de gaten houden, afgezien van politieke stabiliteit. Stel dat je daar 1 persoon voor al het afval van 1 centrale zou moeten betalen, plus onderhoudswerk. Dat is dan laten we zeggen 100.000 euro per jaar. Maal 100.000 is 10 miljard euro in geld van nu. En al die tijd het risico dat er iets mis gaat. Je kunt er kernwapens mee maken, met het spul dat uit zo'n centrale komt. We zien in Oekraine wat er kan gebeuren als zo'n centrale in oorlogsgebied terecht komt.. Het bouwen van een centrale is duur. Je komt heb ik begrepen uit op een kilowattprijs van 10 cent. Wind op zee gaat onder de 5 cent per kilowattuur. Je kan de produktie van een kernenergiecentrale slecht regelen. Al met al is het een onverantwoord risico en nog eens duur. Zoiets als het kopen van een met salmonella besmette pizza voor 20 euro. Koop die veilige pizza, die is nog goedkoper ook!
Juist,
Hieraan kleven risico's voor het nageslacht, zo groot, dat je rekeni g moet houden dat enkel gewetenloze politici hiermee kunnen instemmen verder te gaan met kernenergie.
En 99.999 jaren lang dat risico op gewetenloze regeringen, die ook het Latijn niet meer kunnen lezen, noch ons schrift.
Oplossing voor afval kan dan ook niet zijn om Australië op te kopen om daar al het radioactief afval uit de hele wereld te gaan opslaan en er na een paar eeuwen (na uitputting van de uraniumbronnen) prikkeldraad omheen te plaatsen.
Er zijn nu eenmaal vreemde machthebbers.
Kernenergie is gezien de grote vraag naar elektriciteit onvermijdelijk. Dat kan nooit via zonne en windenergie opgewekt worden. Die zijn afhankelijk van zon en wind. Daarnaast zijn panelen en molens nu niet bepaald een verrijking van de omgeving. Kost heel veel ruimte. We moeten eens af van de tunnelvisie bij de milieubewegingen en kijken naar nieuwe technologieën zoals Torax centrales.
Begin vandaag nog met het bouwen van een a twee kleine veilige kerncentrales erbij bv Petten en Groningen. Twee jaar te laat? Koop dan voorlopig kernenergie uit Frankrijk.
Lees altijd met veel belangstelling de nieuwsbrieven. Mooi dat Feenstra onsniet alleen op de hoogte houdt van de mogelijkheden maar ons ook informeert over de kennis daarvan.
Hoevel kost het tienduizenden jaren veilig bewaren van radioactief afval? Moeten onze nakomelingen dat betalen, en kunnen ze dan nog onze taal lezen en begrijpen? En moeten de kosten van zolang bewaren niet in de kWh-prijs inberekend worden? Blijven ministers wel afvan dat geld, zovele eeuwen? Is kernenergie wel zo goedkoop wanneer men eerlijk alle kosten, ook op termijn, meegerekend? Ik hoor ook dat er slechts voor één eeuw uranium is; is tienduizenden jaren veiligheidsrisico wel wat voor slechts één eeuw?
Het is een pertinent onjuiste bewering dat er op termijn voldoende winbare uranium is. Los van alle andere nadelen is kernenergie ook om deze reden geen. duurzame oplossing (zie wisenederland.nl).
Geen kernenergie. Bij een ongeluk is de schade niet te overzien en onbetaalbaar. Zet het geld in voor andere duurzamere projecten.
waarom nog misleidend over een marginale en gevaarlijke energievorm praten als je weet dat duitsland al 50% wind en zonnenergie opbrengt.
Ben een heel groot voorstander van Kern- of Fusie energie. Alleen hebben de meeste Nederlanders hun bekende kop in het zand gestoken. We lopen nu 30 jaar achter. Ook een groot voorstander van gas. Een hoop landen rollen nu pas hun gasnet uit, en dan moeten wij het slopen? We zijn echt gek geworden hier. Dat wordt dan weer slepen met gasflessen of koken op houtskool. Moet niet gekker worden....
Er zijn nog geen reacties.