Boiler vs geiser: verschillen, risico’s, voordelen en nadelen

Duurzaam verwarmen én duurzaam warm water

Wanneer u zoekt naar een duurzaam en comfortabel systeem om uw woning te verwarmen, is het wel zo handig om meteen ook over warm tapwater na te denken. Er zijn veel verschillende manieren om ervoor te zorgen dat er warm water uit de keukenkraan, de wastafelkraan, de douche en de badkraan komt.

Het verschil tussen een boiler en een geiser

Een geiser begint met het verwarmen van water zodra u de kraan opendraait. Het water loopt langs verwarmingselementen en wordt daardoor warm. Een boiler heeft zijn werk al gedaan op het moment dat u warm water nodig heeft; in het voorraadvat is voortdurend warm water aanwezig.

Wat is een boiler?

Een boiler bestaat uit een voorraadvat waarin verwarmingselementen het water op temperatuur brengen en ervoor zorgen dat het water warm blijft. De boiler is in de meeste gevallen bedoeld voor warm tapwater in de keuken en/of de badkamer. Het grote voordeel van een boiler is de snelheid: u draait de kraan open en u heeft warm water. De hoeveelheid warm water die u kunt gebruiken, hangt natuurlijk af van de grootte van het voorraadvat. De meest compacte boilers zijn doorgaans te vinden in een keukenkastje onder de gootsteen. Zulke ‘close-in boilers’ hebben een voorraadvat met een inhoud van 5 tot 20 liter. Een boiler voor douche of bad heeft een wat groter voorraadvat. De inhoud varieert van 30 liter tot 120 of zelfs 150 liter. Terwijl u warm water gebruikt, wordt het voorraadvat steeds opnieuw aangevuld. Het water raakt dus niet op, maar de hoeveelheid wárm water is wel beperkt. Als u al het warme water heeft gebruikt, heeft de boiler tijd nodig om een nieuwe voorraad op te warmen. Bij een kleine keukenboiler is dat een kwestie van tien tot twintig minuten, voor een grote badkamerboiler duurt het wat langer.

Welke soorten boilers zijn er?

Elektrische boiler
De elektrische boiler is de bekendste. Een elektrisch verwarmingselement (bij grotere boilers zijn het er meer dan één) houdt het water op temperatuur. De elektrische boiler is veilig en heeft een relatief lage aanschafprijs.

Gasboiler
In een gasboiler zorgt verbranding van (aard)gas ervoor dat het water in het voorraadvat op de gewenste temperatuur komt en blijft. Gasboilers zijn er in twee soorten: de open boiler en de gesloten boiler. Bij een open toestel staat de brander in verbinding met de ruimte waar de boiler zich bevindt. Als de boiler het gas onvolledig verbrandt, kan dat tot gevaarlijke situaties leiden, omdat er dan koolmonoxide vrijkomt.

Zonneboiler
Net zo veilig als de elektrische boiler en de gesloten gasboiler, maar véél duurzamer is de zonneboiler. De energie die nodig is voor het opwarmen van het water, is bij een zonneboiler afkomstig van een zonnecollector op het dak van uw huis. Een zonnecollector is niet hetzelfde als een zonnepaneel. Zonnepanelen gebruiken de energie van de zon om elektriciteit te produceren, een zonnecollector zet de zonne-energie direct om in warmte. De zonnecollector is verbonden met een warmwaterreservoir: het voorraadvat van de boiler. Een warmteregelaar zorgt ervoor dat het water in het vat de juiste temperatuur heeft. Een zonneboiler kan niet het hele jaar lang voor voldoende warm water zorgen; in de wintermaanden, wanneer de zon minder vaak schijnt, heeft u dus (ook) een andere voorziening voor warm water nodig.

Warmtepompboiler
Ook met een warmtepompboiler verwarmt u uw tapwater op een duurzame manier. Dit systeem haalt warmte uit afgezogen lucht uit de woning en gebruikt die om het water in de keuken en de badkamer op temperatuur te brengen. Ook deze boiler heeft een voorraadvat. Als ondersteuning bij het verwarmen kan daarin ook een elektrisch element zijn aangebracht. Meestal is naast de warmtepompboiler een combi-cv-ketel aanwezig, die als naverwarming dient.

Hoe groot moet de boiler zijn?

Niet ieder huishouden heeft evenveel warm water nodig. Gaat u een boiler aanschaffen, dan is het dus handig om te weten hoe groot het voorraadvat moet zijn. Kiest u voor een boiler die te klein is, dan staat u regelmatig op warm water te wachten. Is de boiler te groot, dan verbruikt u onnodig veel energie.

Voor de keukenboiler is in veel gevallen het formaat van het gootsteenkastje bepalend voor de boiler die u kiest. Bij de badkamer geeft meestal de samenstelling van het huishouden de doorslag. Woont u alleen en heeft u alleen maar een douche, dan is normaal gesproken een boiler van 30 liter voldoende. Woont u met z’n tweeën (en wilt u direct na elkaar warm kunnen douchen), dan is het beter om te kiezen voor een boiler met een voorraadvat van 50 liter. Grotere huishoudens geven voor het douchen meestal de voorkeur aan een 80-literboiler. Voor een ligbad is een voorraadvat van 120 of 150 liter nodig.

Wat is een geiser?

Een geiser wordt ook wel een doorstroomboiler genoemd. Een geiser verbrandt meestal aardgas (soms propaan of butaan) en verwarmt met behulp van een warmtewisselaar het langsstromende water. De geiser houdt geen warm water op voorraad, maar begint het water pas op te warmen wanneer dat nodig is. In principe kan een geiser een onbeperkte hoeveelheid water achter elkaar leveren.

Welke soorten geisers zijn er?

Open geiser
Net als bij gasboilers zijn geisers er als open en gesloten toestellen. Voor de verbranding van het gas heeft de geiser verse lucht nodig en die lucht onttrekt het apparaat aan de directe omgeving. Open geisers staan dus in directe verbinding met de ruimte waarin ze zijn geïnstalleerd. Bij onvolledige verbranding van het gas brengt dat het gevaar met zich mee van koolmonoxidevergiftiging. Feenstra plaatst daarom geen open geisers meer*. Heeft u nog een open geiser, dan is goede en voortdurende ventilatie van levensbelang. Letterlijk! Daarnaast is het noodzakelijk dat u de geiser regelmatig laat controleren en onderhouden door een deskundige. Het ophangen van een CO-melder is altijd verstandig. En als uw installateur voor controle en onderhoud dan toch bij u langskomt, vraag hem of haar dan meteen om advies. Voor de veiligheid van u en uw huisgenoten is vervanging van uw open geiser de enige verstandige oplossing.

Gesloten geiser
Net als een open geiser, verbrandt de gesloten geiser gas om vervolgens het water met een warmtewisselaar te kunnen verwarmen. Een gesloten geiser heeft een eigen aanvoer van verse lucht en een afvoer van rookgassen. Het gevaar van koolmonoxide bestaat bij dit apparaat dus niet of nauwelijks.

Keukengeiser en badgeiser
Een keuken- of badgeiser kan zowel een open geiser zijn als een gesloten geiser. Keukengeisers en badgeisers zijn dezelfde apparaten. Het enige verschil zit in de capaciteit. Een keukengeiser verwarmt zo’n 5 liter per minuut, terwijl een badgeiser wel zo’n 16 liter warm water per minuut kan leveren. Gesloten badgeisers worden nog altijd verkocht en geïnstalleerd, maar keukengeisers worden over het algemeen beschouwd als verouderde apparaten. Feenstra installeert dan ook geen keukengeisers meer.

Elektrische geiser of instant heater
De ‘traditionele’ geiser verwarmt water door gas te verbranden, maar er zijn ook elektrische geisers. De elektrische geiser begint water te verwarmen wanneer u de kraan opendraait. Daarvoor gebruikt het apparaat geen aardgas, maar elektriciteit. Een weerstand zet de stroom om in warmte.

* In uitzonderlijke gevallen biedt Feenstra nog onderhoud van open geisers aan. Omdat de onderdelen schaars worden en reparaties vaak niet meer mogelijk zijn, is het dringende advies: vervang uw open toestel door een modern en veilig alternatief.

Hoe zit het met de combiketel?

Een cv-ketel levert warm water voor de radiatoren van de centrale verwarming. Dus géén warm water voor de afwas of een lekker warm bad. Daar is een boiler voor nodig. De combinatie van een cv-ketel en een ingebouwde warmwatervoorziening noemen we een combiketel. De meeste moderne hr-cv-ketels zijn combiketels; ze verwarmen dus het huis én ze zorgen voor warm tapwater.

Geiser vs boiler: de risico’s

Over de risico’s kunnen we kort zijn: met ieder open gastoestel (een open keukengeiser, een open badgeiser en een open gasboiler) loopt u het gevaar dat er koolmonoxide (CO) terechtkomt in een ruimte waar u of uw huisgenoten zich bevinden. Helaas gebeuren er nog ieder jaar dodelijke ongelukken met CO. Heeft u nog een open toestel in huis, dan is het verstandig om het apparaat zo snel mogelijk te vervangen door een gesloten boiler of geiser.

Geiser vs boiler: de voor- en nadelen

Verbruik
Heeft u maar één of enkele keren per dag warm water nodig, dan is een geiser (of doorstroomboiler) zuiniger met energie dan een elektrische boiler. Een boiler houdt het water de hele dag op temperatuur en daar is relatief veel energie voor nodig. Maar als uw boiler daar de warmte van de zon voor gebruikt (zonneboiler), de warmte van de buitenlucht of de afgezogen lucht uit de woning (warmtepompboiler) dan is zo’n boiler uiteindelijk toch duurzamer.

Aanschafkosten
Een elektrische boiler is duurder in aanschaf dan een gesloten badgeiser (of doorstroomboiler). De prijs van een warmtepompboiler ligt nog iets hoger. Een zonneboiler heeft de hoogste aanschafprijs, maar daar staat een forse besparing op uw energiekosten tegenover. De warmtepompboiler en de zonneboiler hebben bovendien het voordeel dat u in aanmerking komt voor subsidie.

Comfort
Bij een boiler beschikt u altijd direct over warm water. Een geiser begint pas met het opwarmen van warm water als u de kraan opendraait. Dat betekent dat u soms even moet wachten tot het water warm wordt. Staat u héél lang onder de douche (of heeft er vóór u iemand heel lang gedoucht) dan kan het juist bij een boiler gebeuren dat u met koud water te maken krijgt.

Lees meer over boilers