6 Elektrische alternatieven voor de cv-ketel op aardgas
Is er toekomst voor elektrisch verwarmen?
De komende decennia zal de cv-ketel op aardgas langzaam maar zeker uit onze huizen verdwijnen. Mogelijk krijg u straks een aansluiting op een warmtenet. Gebeurt dat niet, dan is er een behoorlijke kans dat u uw woning gaat verwarmen met behulp van elektriciteit. Dat klinkt eenvoudiger dan het is, want elektrisch verwarmen is een ruim begrip. In dit artikel maakt u kennis met een aantal vormen van elektrisch verwarmen. Géén volledig overzicht, wel een eerste selectie, met voordelen en nadelen. Zes elektrische kandidaten om het warm van te krijgen.
De ene elektrische verwarming is de andere niet
In dit artikel komen verschillende elektrische verwarmingssystemen voorbij. Naast warmtepompen zijn dat vooral systemen die gebaseerd zijn op directe elektrische weerstand, zoals elektrische kachels, stralingspanelen, elektrische vloerverwarming en de elektrische cv-ketel. Het verschil tussen de twee categorieën zit ‘m vooral in de efficiency op de langere termijn. Warmtepompen zijn meestal duurder in aanschaf en minder eenvoudig te installeren. Maar ze gaan over het algemeen véél efficiënter om met de elektrische energie. In het gebruik is een warmtepomp vaak wel drie keer zo zuinig als een systeem op basis van elektrische weerstand. Een ander voordeel van warmtepompen is dat ze doorgaans voor verwarming én warm tapwater zorgen. Daarnaast vormt de warmtepomp een minder zware belasting voor uw elektriciteitsaansluiting.
1. Warmtepomp
Geschikt als hoofdverwarming voor de hele woning? Ja.
De warmtepomp is de bekendste vorm van elektrisch verwarmen. Vooral in de nieuwbouw is deze elektrische opvolger van de cv-ketel inmiddels al heel gewoon. De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, uit de bodem of uit het grondwater. Die warmte wordt vervolgens gebruikt om het water in het afgiftesysteem (radiatoren en/of vloerverwarming) te verwarmen. Uw huis, de warmtepomp en het afgiftesysteem vormen samen een team dat voor optimaal comfort moet zorgen. Om succesvol te zijn, moeten de spelers van het team goed bij elkaar passen en op elkaar ingespeeld zijn. Het is dus belangrijk dat u zich eerlijk en deskundig laat adviseren over de warmtepomp en het afgiftesysteem die het beste passen bij uw situatie.
Verschillende soorten warmtepompen
- Een all-electric warmtepomp systeem verwarmt het water in uw afgiftesysteem en verbruikt uitsluitend elektriciteit. Deze warmtepomp verwarmt het water tot een temperatuur van 35 tot 45 graden. De all-electric warmtepomp is daarom alleen geschikt voor huizen die uitstekend geïsoleerd zijn en een afgiftesysteem hebben, dat geschikt is voor lage cv-water temperaturen.
- Een hybride warmtepomp systeem roept op de koudste dagen de hulp in van de traditionele cv-ketel. Met deze warmtepomp verwarmt u dus meestal met stroom en soms even met aardgas. Net als de all-electric warmtepomp is ook de hybride warmtepomp een lage-temperatuursysteem. U maakt er alleen optimaal gebruik van als uw huis behoorlijk goed geïsoleerd is. Daarnaast zullen uw radiatoren ook geschikt moeten zijn om een gedeelte van het verwarmingsseizoen het huis met cv-water op lagere temperaturen te verwarmen.
- De midden-temperatuurwarmtepomp kan het water in het afgiftesysteem verwarmen tot een temperatuur van maximaal 65 tot 70 graden. In een goed geïsoleerde woning komt dit type warmtepomp een heel eind, zeker met een beetje hulp van de traditionele cv-ketel op koude winterdagen. Ook dit is dus een hybride warmtepomp systeem.
- Op dit moment wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van een vierde type warmtepomp: de hoge-temperatuurwarmtepomp. Met die manier van elektrisch verwarmen komt de warmtepomp ook in beeld voor woningen die niet optimaal geïsoleerd zijn en waarbij de bestaande radiatoren hogere cv-water temperaturen nodig hebben om de woning te kunnen verwarmen.
In combinatie met een buffervat of tapwaterboiler kan een warmtepomp naast het verwarmen van de woning ook voor warm tapwater zorgen. Bij een hybride warmtepomp zorgt de cv-ketel vaak voor warm water.
Warmtepompen gaan efficiënt met elektrische energie om. Deze systemen halen namelijk een groot gedeelte van de warmte die ze aan uw woning leveren uit de buitenlucht, de bodem of het grondwater.
2. Elektrische cv-ketel
Geschikt als hoofdverwarming voor de hele woning? Ja, maar het stroomverbruik is relatief hoog.
Een elektrische cv-ketel doet hetzelfde als een cv-ketel op aardgas. De ketel verwarmt het water dat naar de radiatoren stroomt. Bij de traditionele cv-ketel gebeurt dat met een brander en een warmtewisselaar, de elektrische cv-ketel doet het met een elektrisch verwarmingselement. In de meeste woningen is voor een elektrische cv-ketel een aanpassing van de elektrische installatie nodig zijn. Zo’n zwaardere aansluiting moet u aanvragen bij uw netbeheerder. De aanpassing kost eenmalig ongeveer € 600,-. Het is dan wellicht zelfs noodzakelijk dat de elektriciteitsaansluiting van de woning zo groot gekozen moet worden dat u daarnaast jaarlijks een extra bedrag aan vastrecht moet betalen.
Om voldoende warm water te kunnen leveren is ook bij een elektrische cv-ketel vaak een tapwaterboiler nodig. Die zorgt ervoor dat de elektriciteitsaansluiting van de woning niet te zwaar wordt belast bij het maken van warm water.
Update: de elektrische cv-ketel voldoet niet aan de eisen
Sinds 1 januari maakt Nederland gebruik van een nieuwe rekenmethode om de energieprestaties van gebouwen te bepalen. De nieuwe bepalingsmethode heet NTA 8800. De energieprestatie van een gebouw, uitgerekend met NTA 8800, moet voldoen aan de Europese richtlijn Energieprestatie Gebouwen (EPBD). Met een elektrische cv-ketel die fungeert als centrale verwarming voldoet een gebouw niet aan de Europese richtlijn. Een elektrische cv-ketel overschrijdt namelijk de maximale energieprestatie-waarde.
3. Infraroodverwarming
Geschikt als hoofdverwarming voor de hele woning? Ja, maar het stroomverbruik is relatief hoog.
Een radiator verwarmt de lucht in een ruimte. De warme lucht stijgt op en vermengt zich met de koudere lucht in de omgeving. We noemen dat convectiewarmte. Maar de radiator straalt ook warmte uit naar andere objecten, in de vorm van infraroodstraling. Deze onzichtbare infraroodstraling voelt u op uw huid, zoals u in de buitenlucht ook de warmte van zonnestralen kunt voelen - zelfs als het koud is. Systemen voor infraroodverwarming zijn speciaal ontwikkeld om optimaal gebruik te maken van de warmtestraling. Een muur of een paneel straalt warmte uit en zorgt ervoor dat mensen, voorwerpen en uiteindelijk ook de lucht in de directe omgeving worden verwarmd. Over het comfort lopen de meningen uiteen. Of u infraroodverwarming prettig vindt, is afhankelijk van de temperatuur en de oppervlakte van het paneel dat u kiest. Maar óók van uw persoonlijke comforteisen.
Met het leveren van voornamelijk lokale stralingswarmte kunt u de warmtevraag in huis iets verlagen. Toch zijn deze verwarmingsssystemen gebaseerd op elektrische weerstand. Ze verbruiken dan ook relatief veel stroom.
Vaak zie je bijzondere toepassingen van infraroodverwarming. Dit komt omdat de elektrische weerstandselementen op allerlei manieren in producten verwerkt kunnen worden. Een bijzondere vorm van infraroodverwarming is CNT (Carbon Nanotubes). Bij dit systeem wordt een dun, ultra-geleidend laagje koolstof (in de vorm van een soort behangrol) gebruikt. De eigenschappen van dit materiaal laten het toe dat dit als elektrisch weerstandselement verwerkt kan worden in de afwerking van een muur of vloer. Een stroomkabel en een omvormer koppelen de koolstofbaan aan het elektriciteitsnet, de temperatuur regelt u met een thermostaat.
Een systeem voor infraroodverwarming levert geen warm tapwater. Daarvoor heeft u dus een aparte boiler of een ander aanvullend systeem nodig.
4. Accumulatie
Geschikt als hoofdverwarming voor de hele woning? Nee (statisch) / Ja (dynamisch).
Accumulatieverwarming bestaat uit een elektrische radiator met een stenen kern. De steen slaat de warmte op en geeft die vervolgens voor langere duur af. Bij een statische accumulatieverwarming geeft de radiator de warmte geleidelijk af. De temperatuur is daarbij niet te regelen. Een dynamische accumulatieverwarming kan de warmte snel afgeven dankzij een ventilator. Met dit systeem kunt u de temperatuur sneller en nauwkeurig regelen.
In tegenstelling tot andere elektrische weerstandsverwarmingssystemen slaan deze verwarmingstoestellen warmte op. Ze kunnen daardoor de piekbelasting op de elektriciteitsaansluiting van de woning verkleinen.
Een systeem voor accumulatieverwarming levert geen warm tapwater. Een aparte boiler of een ander aanvullend systeem is dus nodig.
5. Elektrische radiator
Geschikt als hoofdverwarming voor de hele woning? Nee.
In veel zelfstandige, elektrische radiatoren wordt olie door middel van stroom verwarmd. Er zijn ook radiatoren met een elektrisch element en een ventilator; die noemen we ook wel ‘elektrische kachel’. Een elektrische radiator wordt meestal gebruikt voor het verwarmen van één vertrek, bijvoorbeeld een studeerkamer.
Géén voorziening voor warm tapwater.
6. Elektrische vloerverwarming
Geschikt als hoofdverwarming voor de hele woning? Nee.
Een elektrische vloerverwarming is een mat met verwarmingselementen die in de vloer is verwerkt. De mat verwarmt in eerste instantie alleen de vloer zelf. Zoals bij elk type vloerverwarming kan hiermee uiteindelijk ook de ruimte worden opgewarmd. Het principe van dit systeem berust op elektrische weerstandsverwarming. En met zo’n systeem is er dan ook relatief veel elektriciteit nodig voor het permanent verwarmen van bijvoorbeeld een woonkamer.
Géén voorziening voor warm tapwater.
Elektriciteit is duurder dan aardgas
In het algemeen kunnen we zeggen dat verwarmen met elektriciteit (nu nog) duurder is dan verwarmen met aardgas. Voor het tijdelijk verwarmen van één vertrek (bijvoorbeeld een studeerkamer) kan een elektrische vorm van verwarming soms goedkoper zijn. Het prijsverschil tussen elektriciteit en aardgas zou de komende jaren kunnen veranderen. Naar alle waarschijnlijkheid zal de prijs van aardgas namelijk gaan stijgen. Tegelijkertijd zou elektriciteit wel eens in prijs kunnen dalen, onder meer door de groeiende productie van stroom uit wind en zon. Daarnaast is het heel goed mogelijk dat het door nieuwe technieken steeds goedkoper wordt om elektriciteit duurzaam op te wekken en op te slaan.
De cv-ketel is voorlopig nog niet weg
Het verbranden van aardgas zorgt voor de uitstoot van CO2 en dat draagt bij aan de verandering van ons klimaat. Daarnaast veroorzaakt het winnen van aardgas in de provincie Groningen in Nederland veel schade en onrust. Kortom: er zijn goede redenen om van het aardgas af te willen. Helaas kan dat niet van de ene op de andere dag. Nog altijd staat in de meeste woningen een ‘gewone’ cv-ketel. Er gaan jaren overheen voordat de Nederlandse huizen klaar zijn voor een toekomst zonder aardgas. Daar komt bij dat ons elektriciteitsnet er op dit moment nog niet op berekend is dat we massaal overstappen op elektrisch verwarmen. Ook de netbeheerders hebben dus heel wat werk te doen.
Poll