Alles wat u moet weten over de Klimaatwet
De Klimaatwet: wat moeten we ermee?
Binnenkort heeft Nederland voor het eerst in de geschiedenis een Klimaatwet. In de wet staan diverse doelen waar de Nederlandse overheid de komende decennia naar zal streven, samen met burgers en bedrijven. Het belangrijkste doel van de Klimaatwet is het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen - met name CO2. De initiatiefnemers willen dat Nederland daarmee een bijdrage levert aan het tegengaan van de klimaatverandering. Wat kunnen we verwachten van de Klimaatwet? En wat betekent de nieuwe wet voor ú?
Waar komt die Klimaatwet opeens vandaan?
In november 2015 stelden Diederik Samsom (toen nog fractievoorzitter van de PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks) de eerste versie van een Klimaatwet voor. Samsom en Klaver kregen toen onvoldoende steun in de Tweede Kamer, maar dat is veranderd met de komst van het kabinet Rutte-III. Sinds er in het regeerakkoord afspraken staan over de verduurzaming van Nederland en over de energietransitie, is ook de steun voor een Klimaatwet toegenomen. Deze zomer zijn de regeringspartijen (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) én enkele oppositiepartijen (GroenLinks, SP en PvdA) het eens geworden over hoe de Klimaatwet eruit moet gaan zien.
Wat staat er in de Klimaatwet?
In de Klimaatwet staan heldere doelstellingen die te maken hebben met het milieu en de energiebronnen die we in Nederland gebruiken.
- In 2050 moeten we in Nederland 95% minder de CO2 uitstoot dan in 1990.
- In 2030 moet de CO2-uitstoot al zijn afgenomen met 49%.
- In 2050 moet de productie van elektriciteit helemaal CO2-neutraal zijn.
- Iedere vijf jaar stelt het kabinet een Klimaatplan op. Dat plan zal laten zien hoe de energietransitie er op dat moment voor staat en wat de gevolgen zijn, bijvoorbeeld voor de economie en de werkgelegenheid.
- De vierde donderdag van oktober is voortaan Klimaatdag.
Is de Klimaatwet hetzelfde als het Klimaatakkoord?
De Klimaatwet en het Klimaatakkoord zijn niet hetzelfde, maar ze zijn wel onverbrekelijk met elkaar verbonden. Om de doelstellingen van de Klimaatwet te kunnen halen, is het nodig dat burgers, bedrijven en de overheid op allerlei terreinen afspraken met elkaar maken over vrijwillige en wettelijke maatregelen. Werkgevers, werknemers, betrokken burgers en allerlei maatschappelijke organisaties zijn er -samen met de overheid- al sinds februari van dit jaar over in gesprek. De afspraken die zij met elkaar hebben gemaakt vormen de hoofdlijnen van het Klimaatakkoord. En ook die zijn deze zomer gepresenteerd. Er staat bijvoorbeeld in dat de belasting op gas omhoog gaat en op elektriciteit juist omlaag. Gemeenten moeten uiterlijk in 2021 per wijk een plan hebben voor de overstap naar schone elektriciteit en duurzame warmte. De woningcorporaties streven ernaar al over drie jaar meer dan 100.000 bestaande woningen aardgasvrij te hebben gemaakt. Verder komt er meer aandacht voor alternatieve warmtebronnen, zoals aardwarmte.
Kort samengevat: in de Klimaatwet staat wát we in 2050 met elkaar moeten hebben bereikt, in het Klimaatakkoord staat hóe we dat gaan doen.
Wat gaan de Klimaatwet en het Klimaatakkoord u kosten?
De overstap naar duurzame energie heeft in het Klimaatakkoord een belangrijke plaats. In de komende jaren zullen honderdduizenden woningen (veel) energiezuiniger moeten worden. Dat kost in de meeste gevallen veel geld, maar daar staat op de lange termijn een lagere energierekening tegenover. Bovendien kunnen huiseigenaren volgens de Klimaatwet rekenen op een compensatie als zij hun woning energiezuinig maken. Daarnaast komen er speciale leningen met een lage rente. Zo'n lening zal niet verbonden zijn aan de eigenaar, maar aan het huis.
Natuurlijk kunt u er ook voor kiezen de schouders op te halen en onbekommerd aardgas te blijven verbruiken. Maar dat kost zéker geld, want de belasting op aardgas zal flink omhoog gaan, terwijl de prijs van elektriciteit naar alle waarschijnlijkheid juist zal dalen. Gelukkig zijn er nogal wat maatregelen die u vandaag al kunt nemen, op weg naar een toekomst zonder aardgas.
Is de Klimaatwet al definitief?
Deze zomer hebben zeven partijen in de Tweede Kamer de Klimaatwet als initiatiefwet gepresenteerd. Later dit jaar behandelen de Tweede Kamer én de Eerste Kamer de wet. Omdat er zoveel partijen aan hebben meegewerkt, is de verwachting dat de Klimaatwet zonder veel problemen zal worden aangenomen. Zoals iedere nieuwe wet moet de Klimaatwet óók worden voorgelegd aan de Raad van State. Geeft die een kritisch of zelfs negatief advies, dan zou de invoering van de wet nog vertraging kunnen oplopen. Gebeurt dat niet, dan zal de Klimaatwet waarschijnlijk begin 2019 van kracht worden.
Hoe is de Klimaatwet ontvangen?
Uiteraard hebben de politieke partijen die bij de wet betrokken waren, enthousiast gereageerd op de inhoud van de Klimaatwet. De meeste milieuorganisaties juichten wat minder hard, maar ook zij zijn over het algemeen positief over de nieuwe wet. Toch was er ook kritiek en dan met name op het vrijblijvende karakter van de Klimaatwet. De doelstellingen zijn ambitieus, maar als ze niet gehaald worden, zijn er (nog) geen manieren om dat alsnog af te dwingen.
Wat gebeurt er op de Nationale Klimaatdag?
Ieder jaar komt er een Klimaatdag, op de vierde donderdag van oktober. Op die dag beoordelen regering en parlement of we nog op schema liggen met het realiseren van de klimaatdoelstellingen. Is dat niet het geval, dan stelt het kabinet in de Klimaatnota aanvullende maatregelen voor.
Hebben andere landen óók een Klimaatwet?
Nederland is in Europa het zevende land met een Klimaatwet. De doelstellingen in de wet zijn wel ambitieuzer dan in veel andere landen.
